Praktijkvoorbeelden:
Veel krijgen wij de vraag: "Waarom nu groepstherapie? en wat gaat me dat opleveren als ik daaraan deelneem?". Terechte vragen. Misschien het makkelijkste om een aantal voorbeelden te geven van wie zich zoal zou kunnen aanmelden voor een traject bij ons en wat je daar aan zou kunnen hebben.
John is 53 jaar oud en werkt als politieagent. Hij heeft zij hele werkzame leven gewerkt als politieman en de afgelopen jaren werkt hij als teamchef. Hij komt uit een gezin met vader, moeder en een jongere broer en omschrijft zijn jeugd als goed. Nooit waren er problemen. Over emoties werd nooit gesproken thuis, maar verder was het een goed gezin. Gedurende zijn jaren bij de politie heeft John veel gezien en hij merkt dat hoe ouder hij wordt hij de zaken in zijn werk minder makkelijk van zich kan laten afglijden. Hij herstelt langzamer en heeft moeite met het implementeren van een nieuwe bedrijfscultuur, waarin er meer aandacht moet zijn voor psychische klachten. Deze opdracht onderschrijft John helemaal, maar hoe hier zelf vorm aan te geven vindt hij lastig. Thuis krijgt John ook vaker kritiek van zijn puberdochters dat hij niet praat en geen oog heeft voor wat hen emotioneel bezig houdt.
Peter is 60 jaar oud en werkt als directeur in een groot bedrijf, waarin hij al jaren werkt en waarin hij is opgeklommen. De eerste jaren ging het hem voor de wind, maar de afgelopen jaren krijgt hij geen grip op de cijfers en hij heeft geen idee waarom. Voor het eerst in zijn leven komt er kritiek op zijn functioneren. Peter komt uit een gereformeerd gezin. Er was een strikte overtuiging van hoe de dingen hoorden en zijn ouders waren er van overtuigd het in veel dingen bij het rechte eind te hebben. Hard werken en iets maken van je leven waren belangrijke waarden. Al jong heeft Peter zich losgemaakt van het geloof en dit heeft veel gedoe gegeven in het gezin, maar de verstandhouding is nu prima, alhoewel er geen hele warme banden zijn. Peter is al 30 jaar getrouwd en dit verloopt zonder veel problemen. Met zijn zoon daarentegen is de band ingewikkeld. Zoon verwijt hem dat hij het altijd beter weet. Op zijn werk ligt hij goed in zijn team, maar zeggen wat zij van elkaar vinden gebeurt niet en dit maakt dat Peter eigenlijk geen idee heeft hoe de kritiek van het bestuur te interpreteren. Hij vindt eerlijk gezegd dat de problemen aan de markt en tekort aan personeel op de arbeidsmarkt ligt, maar het bestuur vraagt hem om meer te reflecteren op zijn eigen functioneren.
Eva is 38 jaar oud en single en heeft veel langdurige relaties gehad en telkens betrapt zij zich erop dat zij teveel gaat zorgen voor de ander en zij uiteindelijk niet krijgt wat zij nodig heeft. Zij werkt in de jeugdzorg en merkt dat zij de zorgen van haar jongeren mee naar huis neemt. Haar leidinggevenden vinden dat zij te weinig professionele distantie houdt en dit krijgt zij vaak terug als een punt van kritiek. Eva heeft al 2 keer een burn-out gehad en merkt daar nu weer tegen aan te zitten. Zij komt uit een gezin, waarin moeder teveel dronk en somber was. Vader was eigenlijk altijd aan het werk. Eva voelde zich altijd heel erg verantwoordelijk voor moeder en ontvluchtte al op jonge leeftijd het ouderlijk huis en trok in bij een vriendje.
Yousef is 28 jaar oud en werkt als cardioloog in opleiding. Zijn ouders zijn afkomstig uit Marokko en hij komt uit een arbeidersgezin, waar altijd veel liefde was, maar moeilijke zaken werden met de mantel der liefde bedekt en daar werd niet over gesproken. Zijn ouders spraken slecht de Nederlandse taal en Yousef nam dan al jong zaken op zich om bijvoorbeeld te vertalen. Zijn moeder had diabetes, dus zij moesten geregeld naar het ziekenhuis. Hij is opgegroeid in Delft en was daar een van de weinige jongens met ouders met een migratie achtergrond. Als hij vroeger uitging dan werd hij vaak als een van de weinige geweigerd aan de deur van de discotheek. Hij is eigenlijk altijd aan het werk en merkt dat in het ziekenhuis sommigen het ook lastig vinden om door hem behandeld te worden. Ook heeft hij het gevoel meer zijn best te moeten doen dan anderen en met zijn collega's op het werk is er een redelijk contact, maar geen diepe banden.
In het groepsproces is het thema telkens ben ik in contact met mijn eigen gevoel en ben ik in contact met de ander en wat gebeurt er in de interactie met de ander?
John is bijvoorbeeld in de groep eerst wat aarzelend aanwezig. Hij maakt grappen als er iets moeilijks gebeurt. Door de groep wordt dit echter teruggegeven en word hij begeleid in het langzaam weer contact maken met zijn eigen gevoelsleven, maar ook bij wat er met de ander gebeurt. Hij merkt hierdoor dat hij op zijn werk niet zomaar aan nare ervaringen voorbij gaat. Hij staat hier zelfs meer bij stil en deelt dit ook meer met collega's. Op de langere termijn maakt dit dat hij nare ervaringen minder lang vasthoudt. Op zijn werk werd John altijd als een belangrijke spil in het team gezien. Door dat zijn gedrag verandert merkt zijn leidinggevende, dat er ook een andere sfeer ontstaat op de afdeling waar John leiding aangeeft. John bespreekt dat hij het lastig vindt om zich kwetsbaar op te stellen in de huidige politiecultuur. Ook moedigt de groep hem aan om zijn kwetsbaarheid meer te laten zien aan zijn dochters en vrouw. Hij probeert dit en ervaart dat hierdoor het contact met hen ook verandert en zij hem meer vertellen over wat hen bezighoudt en er ook een diepere band ontstaat.
Peter is in eerste instantie heel zakelijk aanwezig en als een van de eerste die aangeeft dat hij soms niet weet wat hij doet in de groep en of het hem wel helpt. Als anderen zaken vertellen dan zegt hij dit niet te herkennen en niet zo goed te weten wat hij hier van kan leren. Ook geeft hij anderen veel adviezen hoe zij de zaken zouden kunnen aanpakken. De groep geeft hem terug dat hij soms belerend overkomt en dat zij geen contact met hem ervaren en zich ook niet gehoord voelen door hem. In eerste instantie vindt Peter dit moeilijk om te horen en reageert wat defensief. Later komt hij hierop terug en geeft aan dat hij het erg vindt dat anderen hem zo ervaren en dat hij juist meer contact zou willen hebben met anderen. Hij oefent meer te leren stil staan bij zijn eigen gevoel, maar ook echt contact te maken met de ander en te luisteren naar de ander. In de groep wordt het hem ook helderder dat hij soms ook lijkt op zijn eigen vader, die de zaken ook altijd beter wist. Dit is wel een pijnlijke ontdekking. Nu hij meer leert stil te staan en te luisteren hoort hij ook meer waar zijn MT leden tegen aanlopen en i.p.v. ze adviezen te geven ontstaat er meer een proces in wat zij ook van hem en de organisatie nodig hebben om de doelen te behalen.
Eva leert in de groep meer stil te staan bij haar eigen gevoel. Zij is altijd erg gericht geweest op wat de ander nodig had en heeft niet leren stil staan bij eigen behoeftes en grenzen, laat staan dat zij deze aangaf. De groep geeft haar ook terug dat zij niet begrijpen, waarom zij in bepaalde situaties niet boos is, omdat zij dit wel zouden zijn in dezelfde situatie. Dit maakt dat zij ontdekt dat boosheid soms een hele passende emotie is en haar leert dat zij dit wordt als er over haar grenzen wordt gegaan en dit eerder en op een adequate wijze aan te geven.
Yousef is in de groep heel stil aanwezig. Hij komt vaak te laat, omdat het nog druk is op het werk. De groep geeft hem terug dat zij het lastig vinden om contact met hem te maken, maar wel nieuwsgierig zijn naar wat hem bezig houdt en waar hij tegen aanloopt, maar dat zij ook een beetje huiverig zijn om hem te benaderen. Yousef ziet in dat hij het heel erg alles alleen doet net als vroeger en dat ook zijn gedrag maakt dat er afstand blijft. Hij oefent hierdoor meer met het contact maken met anderen en hij merkt dat hij hierdoor minder wantrouwig is naar anderen. Hij maakt mee dat een patiënt niet door hem behandeld wil worden, omdat hij van Marokkaanse afkomst is en in de groep word hij uitgenodigd om te exploreren hoe dit voelt. Yousef is geneigd namelijk om hier aan voorbij te gaan. In de groep word besproken hoe hiermee om te gaan, maar ook geadviseerd om met collega's te bespreken hoe hiermee om te gaan, maar ook om uit te spreken naar hen wat hij van hen nodig heeft. Hij voelt zich gezien en gehoord in de groep en dit helpt hem om zichzelf serieuzer te nemen, maar ook meer stil te staan bij zijn eigen behoeften en dit ook aan te geven bij anderen.